Czechow - mistrz zakończeń

Opowiadania Czechowa są świetną lekcją – o ludzkich zaletach i przywarach, o miłości, będącej źródłem radości i cierpienia, a także stanowią dobry początek do zapoznawania się z wątkami medycznymi w literaturze.

Wybór opowiadań Czechowa jako lektury zawsze jest dobry. Zbiór stworzonym przez tłumacza Pawła Marczaka, pojawiają się cztery główne tematy opowiadań: dzieci; kobiety, miłość; śmierć, choroba; świat fantastyki.

W dziale poświęconym dzieciom zapamiętałam dwa opowiadania. Pierwsze z nich, „Kucharka się żeni”, ukazuje świat dorosłych widziany oczami dziecka. Ta zmiana perspektywy, a w niej urocze niezrozumienie zachowań dorosłych, pozwala nabrać dystansu do bardzo poważnych życiowych decyzji. Drugim opowiadaniem godnym polecenia jest „Spać się chce”, które opowiada o młodej opiekunce małego dziecka. Jej zmęczenie i niewyspanie, będące efektem pracy ponad siły, skutkują zaskakującą i przerażającą decyzją. Gorzkie zakończenie pozwala zastanowić się nad tym, jak zmieniły się warunki pracy.

„Kobiety, miłość” przynosi zmianę tematyki, choć nie pozostawia odbiorcy bez zaskoczeń. Fenomenalne opowiadanie „Żarcik” wywołuje uśmiech, by za chwilę zastąpiła go fala frustracji i westchnień. Jest to jedno z moich ulubionych opowiadań z tego zbioru. Poza tym, warto zwrócić uwagę także na „Damę z pieskiem” - mimo iż jest to o wiele dłuższa forma, to jednak porusza poważniejszy problem, jakim jest porzucenie przez kobietę jej dotychczasowego życia.

Trzeci dział jest wyjątkowy, ponieważ to właśnie w nim Czechow wykorzystał swoją znajomość medycyny. Oprócz znanej większości czytelników „Śmierci urzędnika”, zbiór zawiera także opowiadanie „Smutek”, w którym główny bohater nie może poradzić sobie z żałobą. Poza tym, znajdziemy tam opowiadanie „Wrogowie”, w którym dwóch mężczyzn spotyka wielkie cierpienie, a oni nie potrafią poradzić sobie z emocjami.

„Świat fantastyki” to zupełnie inny świat od trzech pierwszych, do których zabrał nas autor. Mam wrażenie, że osadzenie bohaterów w zupełnie innych miejscach sprzyjało przypisaniu ludzkich wad zupełnie nieludzkim postaciom. Bajka „Naiwny leszy” wyśmiewa wady urzędników, podobnie zresztą jak „Rozmowa pijanego z trzeźwym diabłem”, która stanowi moje ulubione opowiadanie autora.

Zbiór polecam wszystkim – fanom opowiadań, fanom rosyjskiej prozy, a przede wszystkim fanom niespotykanych nigdzie indziej zakończeń. Nikt tak jak Czechow nie potrafi dawać pstryczka w nos czytelnikom. Trudno mieć mu to za złe, w końcu za tę właśnie cechę do dzisiaj jego opowiadania cieszą się popularnością.